HISTORIA
Pierwsza wzmianka pisemna o wsi zwanej „Sopoth” pochodzi z 1283 roku. MieszkaÅcy wsi zajmowali siÄ uprawÄ
roli, hodowlÄ
zwierzÄ
t, ryboÅówstwem, a sezonowo pozyskiwaniem bursztynu. Åagodny klimat i walory krajobrazowe sprawiÅy, że w okresie nowożytnym zamożni patrycjusze gdaÅscy budowali tu swoje podmiejskie dwory letniskowe z rozlegÅymi ogrodami.
Prawdziwy rozkwit Sopotu nastÄ
piÅ na poczÄ
tku XIX wieku, gdy w Europie zapanowaÅa moda na morskie kÄ
piele lecznicze. W 1919 roku wÅaÅciciel jednego z sopockich majÄ
tków – Carl Wegner wybudowaÅ niewielkie Åaźnie kÄ
pielowe, które jednak nie zyskaÅy wielkiej popularnoÅci.
Za twórcÄ kÄ
pieliska uznaje siÄ obecnie lekarza Jeana George’a Haffnera, który na zlecenie wÅadz pruskich w 1823 roku stworzyÅ tu profesjonalny zakÅad kÄ
pielowy. Jean George Haffner urodziÅ siÄ w Colmarze w Alzacji. Studia medyczne ukoÅczyÅ w Stasburgu. W 1808 roku przybyÅ do GdaÅska wraz z wojskami napoleoÅskimi. Tu poÅlubiÅ zamożnÄ
wdowÄ ReginÄ KarolinÄ Böttcher i zaÅożyÅ wÅasnÄ
praktykÄ lekarskÄ
.
ŹródÅo: Muzeum Miasta Sopotu
Do nagÅej Åmierci w 1830 roku, Haffner prowadziÅ sopockie uzdrowisko. ZbudowaÅ dom zdrojowy, Åazienki kÄ
pielowe i molo oraz zaÅożyÅ park kuracyjny istniejÄ
cy do dziÅ. Lekarz byÅ również twórcÄ
przepisów korzystania z kÄ
pieli regulujÄ
cych miedzy innymi czas i czÄstotliwoÅÄ kÄ
pieli.
ŹródÅo: Muzeum Miasta Sopotu
W roku 1831 kÄ
pielisko przeszÅo w rÄce pasierba Haffnera - Ernsta Adolfa Böttchera, który powiÄkszyÅ Dom Zdrojowy, a także wybudowaÅ teatr i nowe Åazienki kÄ
pielowe.
Intensywny rozwój Sopotu nastÄ
piÅ po roku 1870, gdy miejscowoÅÄ uzyskaÅa poÅÄ
czenie kolejowe ze SÅupskiem, a nastÄpnie Berlinem. Kolejnym ważnym momentem w historii byÅo wykupienie kÄ
pieliska przed wÅadze gminne od spadkobierców Haffnera. W 1880 roku wybudowano nowy Dom Zdrojowy wedÅug projektu berliÅskiego architekta Carla Schwatlo. W kolejnych latach gmina wybudowaÅa tor wyÅcigów konnych, tor dla cyklistów oraz korty tenisowe. PowstaÅy liczne hotele, sanatoria i pensjonaty dla coraz liczniej przyjeżdżajÄ
cych kuracjuszy. W 1900 roku goÅciÅo w Sopocie 12 500 letników.
8 października 1901 roku z nadania Cesarza Wilhelma II Sopot otrzymaÅ prawa miejskie, a miejscowoÅÄ powszechnie nazywano „Ostseebad Zoppot”.
ŹródÅo: Muzeum Miasta Sopotu
Na poczÄ
tku XX wieku Sopot otrzymaÅ nowe oblicze dziÄki wybudowaniu okazaÅego ZakÅadu KÄ
pielowego, nowych Åazienek PoÅudniowych i PóÅnocnych oraz III Domu Kuracyjnego, których budowÄ nadzorowaÅ zasÅużony architekt miejski Paul Puchmüller. Ważnym momentem byÅo powstanie w 1909 roku Opery LeÅnej, która wsÅawiÅa siÄ wystawianymi tu przedstawieniami dzieÅ Ryszarda Wagnera.
Kurort staÅ siÄ ulubionym miejscem wypoczynku rodziny cesarskiej i przyciÄ
gaÅ goÅci niemalże z caÅej Europy. LicznÄ
grupÄ stanowili tu Polacy, którzy tworzyli wÅasne stowarzyszenia, a „usÅuga polska” byÅa czÄsto reklamowana w restauracjach, sklepach i hotelach.
ŹródÅo: Muzeum Miasta Sopotu
W okresie miÄdzywojennym Sopot znajdowaÅ siÄ w granicach Wolnego Miasta GdaÅska. Jego popularnoÅÄ wzrastaÅa dziÄki dobudowaniu do Domu Zdrojowego kasyna. W roku 1928 molo przeszÅo gruntownÄ
modernizacjÄ i uzyskaÅo dÅugoÅÄ 512 metrów, dziÄki czemu cumowaÄ mogÅy przy nim nawet transatlantyki.
1 wrzeÅnia 1939 roku Sopot wcielono do terytorium Trzeciej Rzeszy. ZaczÄÅy siÄ aresztowania ludnoÅci polskiej. Kurort dziaÅaÅ nadal.
Pod koniec 1944 roku w obawie przed armia radzieckÄ
rozpoczÄÅy siÄ wyjazdy ludnoÅci niemieckiej. 23 marca 1945 do Sopotu wkroczyÅa Armia Czerwona. W wyniku dziaÅaÅ wojennych zniszczeniu ulegÅo okoÅo 10 % zabudowy miasta, najbardziej ucierpiaÅ dolny odcinek dzisiejszej ul. Bohaterów Monte Cassino, w tym Dom Kuracyjny oraz dworzec kolejowych.
Od kwietnia w mieÅcie osiedlaÅa siÄ ludnoÅÄ z caÅej Polski. Sopot staÅ siÄ centrum administracyjnym województwa gdaÅskiego. PowstaÅa tu Wyższa SzkoÅa Handlu Morskiego, Wyższa SzkoÅa Muzyczna oraz PaÅstwowy Instytut Sztuk Plastycznych.
W okresie powojennym Sopot zasÅynÄ
Å jako prÄżny oÅrodek kulturalny. Tu narodziÅ siÄ polski jazz i rock. W 1956 roku odbyÅ siÄ pierwszy w Polsce MiÄdzynarodowy Festiwal Muzyki Jazzowej, a od 1961 organizowano MiÄdzynarodowy Festiwal Piosenki.
Po roku 1989 nastÄ
piÅ prÄżny rozwój miasta. W 2009 oddano do użytku nowy Dom Zdrojowy oraz zmodernizowano Plac PrzyjacióÅ.
W kolejnych latach powstaÅa hala widowiskowo-sportowa Ergo Arena, przy molo sopocka Marina, a Operze LeÅnej nadano wspóÅczesny ksztaÅt przywracajÄ
c w ten sposób dawny prestiż.
Justyna Gibbs
SYMBOLE MIASTA SOPOTU:
Herb Miasta Sopotu
Flaga Miasta Sopotu